Door te klikken op WebWinkelSafetyWay wordt u naar de webwinkel van SafetyWay geleid voor Persoonlijke Beschermmiddelen.

Persoonlijke Beschermmiddelen? Om veilig te kunnen werken kunnen individuele werknemers persoonlijke bescherming nodig hebben. Beschermingsmiddelen die gericht zijn op onder meer vitale onderdelen als hoofd, ogen, oren, handen en voeten kunnen het risico op (blijvend) letsel aanzienlijk verminderen.

Wat zijn persoonlijke beschermingsmiddelen?

Persoonlijke beschermingsmiddelen en goede voorlichting over het gebruik en onderhoud ervan is belangrijk en is altijd aanwezig.

In de risico-inventarisatie en -evaluatie (RI&E) zijn de benodigde persoonlijke beschermingsmiddelen beschreven. De keuze van de persoonlijke beschermingsmiddelen maken werknemer en werkgever samen. Medewerkers kunnen met hun kennis en ervaring uit de praktijk een belangrijke bijdrage leveren aan de aanschaf van de juiste middelen.

Bescherming tegen gevaarlijke stoffen in de lucht

Ademhalingsbescherming is door het gebruik van filters of van onafhankelijke lucht, lucht in te ademen die vrij is van gevaarlijke stoffen. Deze bescherming kan als aanvullende bescherming op de werkvloer nodig zijn, als collectieve maatregelen aan de bron onvoldoende blijken.

Met lucht kunnen de volgende problemen aanwezig zijn:

• het kan gevaarlijke stoffen bevatten
• het kan te weinig of te veel zuurstof bevatten
• het kan een explosief mengsel bevatten.

De vorm waarin gevaarlijke stoffen voorkomen zijn dampen, gassen, fijn stof, ultrafijn stof en vezels. Afhankelijk van de stoffen kunnen deze risico’s groot of klein zijn

Werkkleding met iets extra’s

Vaak zorgt werkkleding voor thermische isolatie of voor herkenbaarheid (bedrijfskleding al dan niet voorzien van reflecterende strepen). Maar werkkleding kan ook bedoeld zijn om bescherming te beiden aan infrarood- en ultravioletstraling of aan vervuiling.

Beschermende kleding moet bestand zijn tegen zo veel mogelijk vormen van gevaar, zoals die volgens de risico-inventarisatie en -evaluatie (RI&E) op de werkplek kunnen voorkomen. Dat kunnen vonken zijn bij laswerk of vezels bij asbestsanering. Ook zichtbaarheid kan een eis aan beschermende kleding zijn, bijvoorbeeld bij wegwerkers en bij de brandweer. Wanneer de werkgever op basis van de RI&E een keuze voor beschermende kleding heeft gemaakt, is het dragen ervan voor de werknemer verplicht.

Soorten beschermende kleding

Enkele soorten beschermende kleding:

• winterkleding voor korte of langere tijd werken in de koude
• regenkleding
• vlamdovende of vlamvertragende kleding, bijvoorbeeld voor laswerkzaamheden
• vloeistofdichte kleding voor het werken met vloeistoffen, zoals vloeibare chemicaliën, waaronder zuren, logen en/of oplosmiddelen
• wegwerpkleding voor werk in zeer stoffige ruimten of bij werkzaamheden die veel deeltjes veroorzaken, zoals verfspuiten
• signaalkleding voor situaties waarbij de werknemer moet opvallen (bijvoorbeeld bij werken langs de weg of bij het te water geraken)
• zaagbroek voor het werken met een kettingzaag, zodat de ketting het been niet kan raken

Gehoorbescherming

Slecht horen als gevolg van lawaai behoort tot de meest voorkomende beroepsziekten en leidt vaak tot ernstige maatschappelijke en medische consequenties. Gehoorbescherming blijkt veelal noodzakelijk om lawaaislechthorendheid te voorkomen.

Lawaaislechthorendheid treedt op als het geluidsniveau (volume) in de gehoorgang te hoog is, onafhankelijk van het feit of dit geluid mooi klinkt of als lawaai wordt waargenomen. Als vuistregel geldt: als het niet mogelijk is om zonder stemverheffing een gesprek te voeren met iemand binnen een straal van een meter, bestaat de kans op het ontwikkelen van lawaaidoofheid.

Gelaatsbescherming

Goede gelaatsbescherming beschermt het gehele gezicht, inclusief de ogen, zonder dat dit ten koste gaat van het zicht op het werk en de omgeving.

Een veiligheidsbril is een goed middel om de ogen te beschermen, maar beschermt niet in alle gevallen het gelaat. Gelaatsbescherming moet bescherming bieden tegen:

• vaste deeltjes of spaanders zoals stof en splinters
• vloeistofspetters, bijvoorbeeld tijdens het werken met gevaarlijke vloeistoffen
• infraroodstraling en vlammen
• gevaren van het werken laser of uv

Een voorbeeld van gelaatsbescherming is een gelaatscherm. Zo’n scherm beschermt zowel de ogen als het gezicht. Een gelaatscherm wordt gedragen met een hoofdband die instelbaar is.

Een goede gelaatsbescherming is maatwerk, waarbij ook de risico’s op andere lichaamsonderdelen en de daarbij behorende persoonlijke beschermingsmiddelen moeten worden betrokken. Bijvoorbeeld een veiligheidshelm of gehoorbescherming. Het soort werk en de werkomstandigheden bepalen welk materiaal voor de gelaatsbescherming de voorkeur heeft. Zo wordt bij elektrisch lassen vaak een kunststof gelaatscherm met een klein ruitje gebruikt. Bij gebruik van een motorkettingzaag of bosmaaier is het gelaatsscherm van gaas. En bij het werken met een hogedrukspuit is het scherm vaak van doorzichtig kunststof.

Veiligheidshandschoenen

Handen zijn bij sommige gereedschappen, omstandigheden en/of stoffen waarmee wordt gewerkt extra kwetsbaar. De juiste veiligheidshandschoenen helpen bij de noodzakelijke handbescherming.

Het is belangrijk om afhankelijk van de aanwezige gevaren de juiste handschoenen te kiezen. Een goede risico-inventarisatie en -evaluatie (RI&E) is daarom van belang.

Bij de keuze van handschoenen is het ook belangrijk om erop te letten dat alleen al het gebruik van handschoenen klachten kan veroorzaken. Dit kan bijvoorbeeld komen door beperkte ventilatie in de handschoen, waardoor de huid niet kan ademen. Maar ook komen stoffen in het materiaal van de handschoenen kunnen voor klachten zorgen. Denk daarbij aan latex, maïsmeel, nitrosaminen en weekmakers. Specialistisch advies voor de aanschaf en het gebruik van veiligheidshandschoenen kan noodzakelijk zijn.

Soorten veiligheidshandschoenen

• handschoenen voor algemeen gebruik
• snijbestendige handschoenen
• chemisch bestendige handschoenen
• handschoenen ter bescherming tegen kou
• handschoenen ter bescherming tegen hitte
• handschoenen ter bescherming tegen elektriciteit
• handschoenen ter bescherming tegen vibratie
• handschoenen voor productbescherming

Categoriën

Veiligheidshandschoenen zijn op basis van de ernst van het gevaar waartegen de handschoenen moeten beschermen in te delen in drie categorieën:

• categorie 1: bescherming tegen minimaal risico
• categorie 2: bescherming tegen middelzwaar risico, bijvoorbeeld bij snijbestendige risico’s
• categorie 3: bescherming tegen onomkeerbare of dodelijke risico’s. Hiertoe behoren de meeste chemisch bestendige handschoenen en bijvoorbeeld de handschoenen die beschermen tegen grote hitte en tegen elektriciteit.

Eisen veiligheidshandschoenen

Veiligheidshandschoenen moeten minimaal aan de volgende punten voldoen:

• Ze moeten doeltreffende bescherming bieden tegen datgene waarvoor ze bedoeld zijn. Bij verschillende risico’s gelden verschillende eisen.
• Ze moeten ergonomisch verantwoord zijn. Dit betekent onder meer dat voor de verschillende medewerkers in het bedrijf verschillende maten handschoenen nodig kunnen zijn.
• Ze moeten voorzien zijn van een CE-markering.
• Ze moeten voorzien zijn van een Nederlandstalige gebruiksaanwijzing.

Hoofdbescherming

Een veiligheidshelm beschermt tegen blessures aan het hoofd die kunnen ontstaan door stoten of vallende voorwerpen. In de bouw, op werkplekken waar met hijskranen wordt gewerkt en in productiebedrijven is het dragen van een veiligheidshelm verplicht. Het signaal voor het verplicht dragen van een helm is een blauw bord, met daarop een witte afbeelding van een helm.

Er bestaat een grote diversiteit aan helmen, waaronder helmen voor situaties waarin werknemers veel naar boven of beneden moeten kijken. Het dragen van een veiligheidshelm is niet altijd verplicht, maar vaak aan te raden. Desondanks dragen veel werknemers hun helm niet altijd, bijvoorbeeld omdat het te warm is of omdat de helm te makkelijk van het hoofd valt. Keuze veiligheidshelm

De keuze voor een veiligheidshelm moet terug te vinden te zijn in de risico-inventarisatie en -evaluatie (RI&E) en het plan van aanpak voor de uitvoering. Een helm die onder alle omstandigheden goed zit, draagt veel bij aan een veilige werksituatie.

Oogbescherming

Een miniem, onzichtbaar metaalsplintertje of een spat van een chemische stof kan pijnlijke en soms onherstelbare oogschade tot gevolg hebben. Ook straling, zoals ultraviolet- en infraroodstraling vormen een niet te onderschatten risico.

In eerst instantie moet gekeken worden naar maatregelen die het dragen van een beschermingsbril overbodig maken. Als dit niet mogelijk is, moet de blootstellingstijd worden verkort. In andere gevallen moet de werkgever veiligheidsbrillen beschikbaar stellen. Daarbij heeft hij de keuze uit verschillende soorten en modellen. Een goede veiligheidsbril beschikt over een CE-markering en een gebruiksaanwijzing waarin het doel en de bescherming beschreven staan. Het dragen van veiligheidsbrillen kan worden bevorderd door medewerkers te betrekken bij het maken van de risico-inventarisatie en -evaluatie (RI&E).

Veiligheidsbrillen en ruimzichtbrillen

Veiligheidsbrillen, overzetbrillen en ruimzichtbrillen beschermen alleen de ogen en zijn alleen geschikt tegen gevaren als (grof) stof, slijpspatten (spaanders) en vloeistofspatten die niet gevaarlijk zijn voor de huid.

Veiligheidsbril: deze lijkt qua montuur op een gewone bril, maar de glazen zijn van speciaal materiaal: gehard glas of polycarbonaat.

Overzetbril: wordt over een gewone bril gezet om deze te beschermen tegen beschadiging.

Ruimzichtbril: beschermt de ogen en de eigen bril en biedt rondom de ogen bescherming tegen stof.

Aandachtspunten voor veiligheidsbrillen, ruimzichtbrillen en overzetbrillen:

• antifog-coating voorkomt (tijdelijk) beslaan van de brillen
• overzetbrillen en ruimzichtbrillen moeten goed aansluiten op het gezicht
• een goede veiligheidsbril is hittebestendig en kan tegen spatten van zuren en logen

Verder zijn er ook beschermbrillen: deze worden meestal gebruikt als overzetbril voor mensen die een werkplek tijdelijk bezoeken.

Lasbrillen
Bij autogeen lassen beschermen lasbrillen alleen de ogen tegen infraroodstraling. Is bescherming van het gezicht noodzakelijk, dan dient een gelaatsscherm gebruikt te worden.

Aandachtspunten voor lasbrillen:
•    Een goede lasbril heeft vaak polycarbonaat-glazen.
•    Een lasbril moet onbrandbaar zijn.

Valbeveiliging

Vallen is extra riskant bij werkzaamheden op 2,50 meter of hoger. Dat is dan ook de grens voor het verplicht gebruik van valbeveiligingsmiddelen. Vanaf deze hoogte gelden Europese richtlijnen die bijvoorbeeld stelt dat ladders voor deze hoogte niet meer gebruikt mogen worden. Persoonlijke beschermingsmiddelen zijn altijd noodzakelijk als collectieve voorzieningen voor valbeveiliging onvoldoende mogelijk zijn.

Voor risico’s bij vallen blijken opruimen van materialen en aandacht voor de risico’s het belangrijkste preventiemiddel. Dit behoort dan ook een onderdeel te zijn van werkinstructies en veiligheidsplannen. Veel valpartijen ontstaan doordat afval is blijven liggen, gereedschap rondslingert of materialen ‘even’ in de looproute zijn opgeslagen.

Veiligheidsgrens: 2,50 meter

Vanaf 2,50 meter spreekt men van werken op hoogte. Dan zijn er specifieke maatregelen ter voorkoming van valgevaar nodig. Een val vanaf deze hoogte kan ernstige gevolgen hebben. Bij werk op een hoogte van minder dan 2,50 meter is valbeveiliging ook verplicht wanneer er sprake van een verhoogd valrisico is, bijvoorbeeld bij werken boven water, op verkeerswegen of nabij uitstekende delen. Valgevaar dient altijd – bij elke hoogte – in een risico-inventarisatie en -evaluatie (RI&E) te worden meegenomen als een potentieel risico. In het Arbobesluit 3.16 is meer te lezen over voorzieningen bij valgevaar.

Voetbescherming

Goede veiligheidsschoenen bieden voeten de nodige bescherming tegen beknellingen, vallende en scherpe voorwerpen en gevaarlijke stoffen.

Veiligheidsschoenen zijn bij veel productiewerk een standaard onderdeel van de beveiliging van werknemers. Een ongeval waarbij voeten geblesseerd raken leidt snel tot verzuim.

De keuze van veiligheidsschoenen

Het begrip veiligheidsschoen omvat diverse vormen van veilig schoeisel: schoen, laars, hoog of laag model. Maar ook houten klompen kunnen in sommige gevallen tot veiligheidsschoen gerekend worden. De keuze van de veiligheidsschoen moet zijn afgestemd op het werk en de werkomstandigheden. Het is aan te bevelen de informatie die de leverancier van de veiligheidsschoenen verschaft te raadplegen voor de specifieke omstandigheden binnen een bedrijf.

Laag versus hoog model

Een laag model veiligheidsschoenen is uitermate geschikt voor mensen die tijdens hun werk veel moeten knielen. Bij een hoge schoen is de voet minder makkelijk te bewegen. Een nadeel van het lage model schoenen is dat deze minder bescherming van de achillespees bieden.

Een hoog model veiligheidsschoenen is het meest geschikt in de bouw. Hoge schoenen geven voldoende steun en beschermen de achillespees.

Leer versus kunststof

Veiligheidslaarzen worden vooral gebruikt wanneer er veel in een natte of vochtige omgeving gewerkt moet worden. Het is dan ook van belang dat de laarzen goed waterdicht zijn.

Kunststof veiligheidslaarzen worden voornamelijk gebruikt wanneer een leren laars niet meer toereikend is. Dit is het geval bij te vochtige omstandigheden en wanneer er gewerkt wordt met chemicaliën waartegem leer onvoldoende bescherming biedt.